Η εφοδιαστική αλυσίδα στις συμπληγάδες του πολέμου
Άρθρο της κ. Eleni Bitsiou, CCO της Synergy και Αντιπροέδρου της Ελληνικής Εταιρείας Logistics, στο τεύχος του Q1 του περιοδικού Logistics News.
«Δύο χώρες που έχουν και οι δύο McDonald’s δεν θα κάνουν ποτέ πόλεμο μεταξύ τους» ήταν η διάσημη θεωρία που διατύπωσε το 1996 ο αρθρογράφος των New York Times και θιασώτης της παγκοσμιοποίησης, Τόμας Φρίντμαν.
Η θεωρία του βασιζόταν στο αξίωμα πως χώρες με μεγάλες οικονομίες δεν θα έβαζαν τις γεωπολιτικές τους διαφορές πάνω από το εμπόριο και το κέρδος. Σήμερα τα 850 εστιατόρια στη Ρωσία και τα 100 στην Ουκρανία έχουν κλείσει προσωρινά και μαζί τους κλείνουν και οι εμπορικοί δρόμοι που περνούσαν ή συνδέονταν με τη Ρωσία, ενισχύοντας έτερες διαδρομές και αλλάζοντας τον γεωγραφικό χάρτη του εμπορίου. Αναπόδραστες συνέπειες του πολέμου είναι και το ντόμινο προβλημάτων που θα τροφοδοτήσουν οι κυρώσεις στη Ρωσία στις εταιρείες Logistics, τις ναυτιλιακές εταιρείες και τα λιμάνια, αλλάζοντας για πάντα τον τρόπο που λειτουργεί η εφοδιαστική αλυσίδα.
Ήδη πολλές μεταφορικές εταιρείες έχουν διακόψει τις παραγγελίες από και προς τη Ρωσία και την Ουκρανία, ενώ η υποτίμηση του ρουβλίου θα δημιουργήσει μεγάλα ποσά χρέους στους freight forwarders.
Μεγάλες επιπτώσεις θα έχει η εισβολή της Ρωσίας και στις παγκόσμιες προμήθειες τροφίμων, αφού η Ουκρανία αποτελεί τον σιτοβολώνα της Ευρώπης, ενώ μαζί με τη Ρωσία αντιπροσωπεύουν περίπου το 29% της παγκόσμιας εξαγωγικής αγοράς σιταριού.
Στο δυσμενές τοπίο έρχεται να προστεθεί ο «εγκλωβισμός» του ανθρώπινου δυναμικού ιδιαίτερα στον τομέα της ναυτιλίας, όπου η Ρωσία αποτελεί κυρίαρχη δύναμη κατέχοντας το 10.5% των ανθρώπινων πόρων παγκοσμίως, σύμφωνα με το International Chamber of Shipping. Μετρήσιμο αντίκρισμα θα δούμε και στον κλάδο των μεταφορών, όπου το πρόβλημα της έλλειψης οδηγών φορτηγών θα επιδεινωθεί ακόμα περισσότερο. Στη μαύρη τρύπα των 400.000 οδηγών που λείπουν και είναι απαραίτητοι στην Ευρώπη, θα προστεθούν ακόμα 4.000-5.000 οδηγοί που υπολογίζεται πως έχουν εγκλωβιστεί στην Ουκρανία.
Την ίδια στιγμή οι μεταφορικές εταιρείες βρίσκονται στη μέγγενη των δυσθεώρητων τιμών των καυσίμων κίνησης με τα μικρά σχήματα να οδηγούνται σε κλείσιμο. Το κόστος μεταφοράς προϊόντων αναπροσαρμόζεται πια κάθε εβδομάδα με την υπερβολική αύξηση στα ναυτιλιακά κόστη για τη μεταφορά των κοντέινερς να έχει δημιουργήσει πονοκέφαλο στον κλάδο. Συνολικά, ο δείκτης FBX αυξήθηκε κατά 7% τον Ιανουάριο, με την μεγαλύτερη άνοδο (14%) να παρατηρείται στην γραμμή Ασίας-Δυτικής Όχθης των ΗΠΑ.
Τη θρυαλλίδα στο εύφλεκτο μείγμα του πολέμου θα αποτελέσει η εξάπλωση της πανδημίας στην Κίνα και τα νέα lockdowns, καθώς και ο διαρκής εμπορικός πόλεμος Κίνας-ΗΠΑ και η σχεδόν ολοκληρωτική διακοπή του εμπορίου με τη Ρωσία. Ήδη βλέπουμε τη δημιουργία ενός κινήματος για απεξάρτηση από τα εξαρτήματα, τις πρώτες ύλες ή ακόμα και τελικό προϊόν από την Κίνα -και πλέον από τη Ρωσία- ενώ καταγράφεται μια μεγάλη στροφή σε τοπικές και περιφερειακές στρατηγικές. Ακόμη και η υπόνοια ότι η Κίνα είναι στο πλευρό της Ρωσίας, ενισχύει αυτό το κίνημα.
Καλούμαστε λοιπόν να διαχειριστούμε μικρότερα και ακριβότερα φορτία με μεγαλύτερα μεταφορικά κόστη, καθώς και μεγαλύτερες ανάγκες αποθήκευσης για πολύ περισσότερο διάστημα. Παράλληλα, καλούμαστε να λύσουμε δύσκολες εξισώσεις, όπως το να προβλέψουμε κόστη πρώτων υλών, ελλείψεις και αγοραστική συμπεριφορά, σχεδιάζοντας μεσοπρόθεσμα την κάλυψη των αναγκών των πελατών μας, με το μικρότερο δυνατό κόστος και τις λιγότερες απώλειες σε ανθρώπινο δυναμικό.
Η εξίσωση είναι δυσεπίλυτη και πολύ φοβάμαι ότι οι επόμενοι μήνες προβλέπονται δυσοίωνοι. Το μόνο δεδομένο είναι η μη αναστρέψιμη στροφή των Logistics από Global σε Local. Δυστυχώς όταν ο πόλεμος όταν ξεσπά είναι σαν τη φωτιά, ποτέ δεν μένει περιχαρακωμένος σε έναν τόπο, αλλά εξαπλώνεται ανέλπιστα μακριά.
